مسئله 1411- خمس را بايد در اين زمان به مجتهد جامع‌الشّرایط يا وكيل او بدهند كه آنها صرف سادات فقير و تقويت اسلام مخصوصاً اداره حوزه‏هاى علميّه بنمايند، و اگر خود بخواهد به سيّد فقيرى بدهد يا به مصرف ديگرى برساند، بايد از مجتهد جامع‌الشّرایط يا وكيل او اجازه بگيرد و بدون اجازه نمى‏تواند آن را به مصرف برساند.

مسئله 1412- انسان بايد خمس را براى انجام فرمان خداوند عالم بدهد؛ پس اگر ريا كند، يعنى براى نشان‌دادن به مردم خمس بدهد، بايد دوباره خمس را بدهد، خواه فقط براى مردم باشد يا خدا و مردم هر دو را در نظر بگيرد.

مسئله 1413- به سيّدى كه در سفر درمانده شده اگر سفر او سفر معصيت باشد، نبايد خمس بدهند، مگر اينكه توبه كرده باشد و از اين به بعد سفر او سفر معصيت نباشد.

مسئله 1414- سيّد علاوه بر اينكه بايد فقير باشد، بايد دوازده امامى باشد و آشكارا معصيت نكند.

مسئله 1415- به سيّدى كه معصيت‌كار است، اگر خمس دادن كمك به معصيت او باشد، نمى‏شود خمس داد و به سيّدى هم كه آشكارا معصيت مى‏كند، گرچه دادن خمس كمك به معصيت او نباشد. نبايد خمس بدهند.

مسئله 1416- اگر كسى بگويد سيّد هستم، نمى‏شود به او خمس داد، مگر آنكه ثقه‏اى سيّد بودن او را تصديق كند يا در بين مردم معروف باشد كه سيّد است.

صفحه 214

مسئله 1417- كسى كه زنش سيّده است، نمى‏تواند خمس بگيرد، ولى اگر او نمى‏تواند مخارج زن را بدهد، آن زن مى‏تواند خمس را بگيرد تا به مخارج خود و ديگران برساند.

مسئله 1418- سرپرست بچّه‏هاى سيّد، مى‏تواند به عنوان آن بچّه‏ها خمس بگيرد و مصرف كردن خود او هم مانعى ندارد.

مسئله 1419- كسى كه واجب النّفقۀ ديگرى است (زن، اولاد، پدر، مادر) نمى‏تواند از او خمس بگيرد، مگر اينكه خمس را براى مخارجى كه پرداخت آن بر عهدۀ نفقه دهنده نيست، بگيرد.

مسئله 1420- سيّد فقير نمى‏تواند بيشتر از مخارج يك سالش خمس بگيرد، ولى براى چيزى كه احتياج به آن دارد نظير خانه، مى‏تواند خمس بگيرد.

مسئله 1421- طلبه‏اى كه متديّن است و اشتغال به تحصيل دارد، مى‏تواند شهريه بگيرد گرچه فقير نباشد و مالك هم مى‏شود.

مسئله 1422- اگر در شهر، حاكم شرع يا وكيل او نباشد، بايد خمس را به شهر ديگرى ببرد و اگر خمس از بين برود، چيزى بر او واجب نيست، مگر آنكه در نگهدارى آن كوتاهى كرده باشد.

مسئله 1423- اگر خمس را از خود مال ندهد و قيمت او را بدهد، بايد به زيادتر از قيمت واقعى حساب نكند، چنان‌که اهل خمس نمى‏تواند خمس را بگيرد و به مالك ببخشد، مگر اينكه مصلحت مهمى باشد نظير كسى كه فقير شده و خمس بدهكار است و چاره‏اى ندارد، مى‏توان خمس را به او بخشيد.

مسئله 1424- كسى كه از مستحق طلبكار است و مى‏خواهد طلب خود را بابت خمس حساب كند، بهتر آن است كه خمس را به او بدهد و بعد مستحق بابت بدهى خود به او برگرداند، ولى اگر با اذن حاكم شرع باشد، اين كار نياز نيست.