وجدان اخلاقی، یکی از عوامل کنترل غرائز و
یک نیروی تنظيمگر و کنترلکننده در وجود انسان است و نقش بااهميّتي در تهذیب نفس
دارد.
وجدان اخلاقی یا همان «نفس لوّامه»، نه
ظلم میپذیرد، نه پارتی قبول میکند و
نه رشوه میگیرد. بنابراین، جوانان باید در گفتار و
کردار و به طور کلّی در همه شئون زندگی خویش،
وجود این نعمت بزرگ را قدر بدانند و از این وسیلۀ هشدار
دهنده، به بهترين وجه استفاده
کنند.
ویژگی مهم دیگر وجدان اخلاقی، آن است که،
قبل از اینکه انسان،
وارد کارهای خیر شود،
او را تشویق و ترغیب میکند،
و در پایان، شخص را مورد تحسین قرار
میدهد و به او آفرین میگوید. امّا در کارهای بد، برعکس است، یعنی قبل از شروع کار به شما هشدار میدهد، اگر به اعلام خطر او توجّه نکرده و وارد
عمل شدید در هنگام عمل هم شما را تهدید میکند و سرانجام در پایان کار به سرزنش
شما میپردازد.
قرآن کریم،
وجدان اخلاقی را «نفس لوّامه» مینامد، یعنی آن حالتی که انسان را در کارهای زشت، سرزنش و ملامت میکند.
توجّه به هشدارها و تذکرات وجدان اخلاقي
ضروري و موجب رشد و تعالی آدمي است و عدم توجه به آن، باعث خاموش شدن تدريجي وجدان
و عادي شدن گناه نزد انسان است که خطرات و خسارات فراواني به همراه خواهد داشت.