[1]. مستأثره به معناي ويژه و اختصاصي است. اسماء و صفات مستأثرة خداوند، اسماء و صفاتي است که علم به آنها، منحصر به خداوند متعال است. براي توضيح بيشتر در اين زمينه، اهل فن مي‌توانند به منابع ذيل مراجعه نمايند: الکافي، ج 1، ص 230؛ شرح دعاي سحر(حضرت امام خميني(ره)) و نيز مطالب نقل شده از امام خميني(ره) توسّط فرزند ايشان مرحوم شهيد آيت الله سيّد مصطفي خميني(ره) در  تفسير القرآن الكريم (الخميني)، ج‏1، ص 176.

[2]. نحل / 89: «بيانگر همه چيز مي‌باشد.»

[3]. بقره / ‏185: «هدايت است براي مردم. »

[4]. ر.ک: بحار الأنوار، ج ‏25، صص‌ 36-1، باب 1: بدو أرواحهم و أنوارهم و طينتهم( و أنهم من نور واحد.

[5]. من لايحضره الفقيه، ج ‏2، ص 613، (زيارت جامعة‌کبيره): «خداوند شما را به صورت نورهايي آفريده و گرداگرد عرش خود قرار داد. تا آنگاه خدا به وجودتان بر ما منت نهاده و شما را در خانه‌هايي مقرّر داشت كه اجازه داده بود رفعت يابند و نامش در آنها برده شود ...»

[6]. بحار الأنوار، ج ‏54، ص 193: «... ثُمَّ فَتَقَ نُورَ ابْنَتِي فَخَلَقَ مِنْهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فَالسَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ مِنْ نُورِ ابْنَتِي فَاطِمَةَ وَ نُورُ ابْنَتِي فَاطِمَةَ مِنْ نُورِ اللَّهِ وَ ابْنَتِي فَاطِمَةُ أَفْضَلُ مِنَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ ـ ... پس نور دخترم فاطمه را شكافت و آسمان‌ها و زمين را آفريد؛ نور آسمان‌ها و زمين از نور دخترم فاطمه است و نور دخترم فاطمه از نور خدا است و دخترم فاطمه بهتر از آسمان‌ها و زمين است.» همچنين در روايات، در شرح علّت نام‌گذاري حضرت فاطمه(ص) به «زهراء» آمده است: «عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ قُلْتُ لَهُ لِمَ سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ زَهْرَاءَ؟ فَقَالَ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَلَمَّا أَشْرَقَتْ أَضَاءَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ بِنُورِهَا ـ جابر مى‏گويد: محضر مبارك امام صادق(ع) عرض كردم: براى چه فاطمه زهراء(س) به زهراء موسوم گرديد؟ حضرت فرمودند: زيرا حقّ عزّ و جلّ او را از نور عظمت خودش آفريد، و هنگامى كه نور وجود فاطمه(س) درخشيد، آسمان‌ها و زمين به نورش روشن شد و ...» [ علل الشّرائع، ج ‏1، ص 180]. جهت آگاهي بيشتر ر.ک: مدينة المعاجز، ج 3، ص 420؛ تأويل الآيات، ج 1، ص 138؛  كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج ‏1، ص 464و ...

[7]. العدد القويّه، ص 220؛ بحار الانوار، ج 16، صص 80-78: «إِذْ هَبَطَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ(ع) فِي صُورَتِهِ الْعُظْمَى قَدْ نَشَرَ أَجْنِحَتَهُ حَتَّى أَخَذَتْ مِنَ الْمَشْرِقِ إِلَى الْمَغْرِبِ فَنَادَاهُ يَا مُحَمَّدُ الْعَلِيُّ الْأَعْلَى يَقْرَأُ عَلَيْكَ السَّلَامَ وَ هُوَ يَأْمُرُكَ أَنْ تَعْتَزِلَ عَنْ خَدِيجَةَ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً فَشَقَّ ذَلِكَ عَلَى النَّبِيِّ(ص) وَ كَانَ لَهَا مُحِبّاً وَ بِهَا وَامِقاً قَالَ فَأَقَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً يَصُومُ النَّهَارَ وَ يَقُومُ اللَّيْلَ ... فَلَمَّا كَانَ فِي كَمَالِ الْأَرْبَعِينَ هَبَطَ جَبْرَئِيلُ(ع) فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ الْعَلِيُّ الْأَعْلَى يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ هُوَ يَأْمُرُكَ أَنْ تَتَأَهَّبَ لِتَحِيَّتِهِ وَ تُحْفَتِهِ قَالَ النَّبِيُّ(ص) يَا جَبْرَئِيلُ وَ مَا تُحْفَةُ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ مَا تَحِيَّتُهُ قَالَ لَا عِلْمَ لِي قَالَ فَبَيْنَا النَّبِيُّ(ص) كَذَلِكَ إِذْ هَبَطَ مِيكَائِيلُ وَ مَعَهُ طَبَقٌ مُغَطًّى بِمِنْدِيلِ سُنْدُسٍ أَوْ قَالَ إِسْتَبْرَقٍ فَوَضَعَهُ بَيْنَ يَدَيِ النَّبِيِّ(ص) وَ أَقْبَلَ جَبْرَئِيلُ(ع) وَ قَالَ يَا مُحَمَّدُ يَأْمُرُكَ رَبُّكَ أَنْ تَجْعَلَ اللَّيْلَةَ إِفْطَارَكَ عَلَى هَذَا الطَّعَامِ ... وَ كَشَفَ الطَّبَقَ فَإِذَا عِذْقٌ مِنْ رُطَبٍ وَ عُنْقُودٌ مِنْ عِنَبٍ فَأَكَلَ النَّبِيُّ(ص) مِنْهُ شِبَعاً وَ شَرِبَ مِنَ الْمَاءِ رِيّاً وَ مَدَّ يَدَهُ لِلْغَسْلِ فَأَفَاضَ الْمَاءَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ وَ غَسَلَ يَدَهُ مِيكَائِيلُ وَ تَمَنْدَلَهُ إِسْرَافِيلُ وَ ارْتَفَعَ فَاضِلُ الطَّعَامِ مَعَ الْإِنَاءِ إِلَى السَّمَاءِ ثُمَّ قَامَ النَّبِيُّ(ص) لِيُصَلِّيَ فَأَقْبَلَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ وَ قَالَ الصَّلَاةُ مُحَرَّمَةٌ عَلَيْكَ فِي وَقْتِكَ حَتَّى تَأْتِيَ إِلَى مَنْزِلِ خَدِيجَةَ فَتُوَاقِعَهَا فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ آلَى عَلَى نَفْسِهِ أَنْ يَخْلُقَ مِنْ صُلْبِكَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً فَوَثَبَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) إِلَى مَنْزِلِ خَدِيجَةَ ... ـ جبرئيل در صورت عظماى خود فرود آمد و بال‌هاى خود را در طرفين مشرق و مغرب خود پهن نمود و گفت: اى محمّد(ص)! خداوند بلند مرتبه تو را سلام مى‏رساند و امر مى‏كند كه چهل روز از خديجه دورى نمايى. و اين كار براى پيامبر بسيار دشوار بود زيرا خديجه را بسيار دوست مى‏داشت و به وى دلبستگى فراوان داشت. پيامبر اکرم(ص) برخاست و چهل روز را روزه گرفته، چهل شب را به بيدارى و عبادت خداوند متعال گذرانيد، ... پس از اتمام چهل روز، جبرئيل بر پيامبر فرود آمد و فرمود: اى محمّد(ص)! خداوند بر تو درود مى‏فرستد و تو را امر مى‏كند تا از تحفه و هديه او بهره‏مند گردى. پيامبر فرمود: تحفة پروردگارعالميان چيست؟ و مژدة او كدام است؟ جبرئيل گفت: نمى‏دانم. در اين حال ميكائيل فرود آمد و همراه او طبقى بود كه با پارچه‏اى پشمى پوشيده شده بود، و آن را در مقابل پيامبر گذارد، و جبرئيل نزديك آمده و گفت: اى محمّد! خداوند فرمان مى‏دهد كه امروز را با اين طعام افطار كنى. ...  سپس پارچه را از روى طبق برداشت و در زير آن خوشه‏اى از خرما و خوشه‏اى از انگور بود، رسول اكرم(ص) از آنها خوردند و آب كاملى نيز نوشيدند و جبرئيل بر دستان ايشان آب ريخته، و ميكائيل دستانش را با آن آب شست و اسرافيل آنها را خشك نمود، و باقى طعام و ظرف آب را به آسمان بازگردانيدند، پس از آن پيامبر(ص) برخاست تا نماز بگزارد كه جبرئيل جلو آمد و گفت: نماز در اين وقت براى تو ممنوع است، تا آنكه به منزل خديجه بروى و او را ديدار كنى و با وى همبستر شوى، كه خداوند اراده كرده از صلب تو در اين شب ذرّيّه‏اى طيّبه متولّد نمايد. رسول خدا(ص) به سوى منزل خديجه به راه افتاد....»

[8]. أمالي ‌الصّدوق، ص593: «إِنَّ خَدِيجَةَ لَمَّا تَزَوَّجَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ هَجَرَتْهَا نِسْوَةُ مَكَّةَ فَكُنَّ لَا يَدْخُلْنَ عَلَيْهَا وَ لَا يُسَلِّمْنَ عَلَيْهَا وَ لَا يَتْرُكْنَ امْرَأَةً تَدْخُلُ عَلَيْهَا فَاسْتَوْحَشَتْ خَدِيجَةُ لِذَلِكَ وَ كَانَ جَزَعُهَا وَ غَمُّهَا حَذَراً عَلَيْهِ فَلَمَّا حَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ كَانَتْ فَاطِمَةُ(س) تُحَدِّثُهَا مِنْ بَطْنِهَا وَ تُصَبِّرُهَا ـ چون خديجه با رسول خدا(ص) ازدواج كرد، زنان مكّه از او دوري گزيدند و به ديدنش نمي‌‏رفتند و به او سلام نمي‌‏دادند و اگر زنى مي‌‏خواست به ديدن او برود، او را منع مي‌‏كردند و خديجه سخت اندوهگين شد و در عين حال بيشتر غم و اندوه او براي رسول خدا(ص) بود و همين كه به فاطمه(س) باردار شد، فاطمه با او سخن‏ مي‌‏گفت و در همان حال كه هنوز در شكم مادر بود، مادر را به‌صبر و شكيبايى سفارش مي‌‏كرد.»؛ ر.ک: روضة الواعظين، ج ‏1، ص143‌؛ دلائل الامامة، ص 77 و ...

[9]. الامالي الصدوق، ص 594؛  الخرائج ‏و الجرائح، ج 2، ص 525 : «... إِلَى أَنْ حَضَرَتْ وِلَادَتُهَا فَوَجَّهَتْ إِلَى نِسَاءِ قُرَيْشٍ وَ بَنِي هَاشِمٍ أَنْ تَعَالَيْنَ لِتَلِينَ مِنِّي مَا تَلِي النِّسَاءُ مِنَ النِّسَاءِ فَأَرْسَلْنَ إِلَيْهَا أَنْتِ عَصَيْتِنَا وَ لَمْ تَقْبَلِي قَوْلَنَا وَ تَزَوَّجْتِ مُحَمَّداً يَتِيمَ أَبِي طَالِبٍ فَقِيراً لَا مَالَ لَهُ فَلَسْنَا نَجِي‏ءُ وَ لَا نَلِي مِنْ أَمْرِكِ شَيْئاً فَاغْتَمَّتْ خَدِيجَةُ(س) لِذَلِكَ فَبَيْنَا هِيَ كَذَلِكَ إِذْ دَخَلَ عَلَيْهَا أَرْبَعُ نِسْوَةٍ سُمْرٍ طِوَالٍ كَأَنَّهُنَّ مِنْ نِسَاءِ بَنِي هَاشِمٍ فَفَزِعَتْ مِنْهُنَّ لَمَّا رَأَتْهُنَّ فَقَالَتْ إِحْدَاهُنَّ لَا تَحْزَنِي يَا خَدِيجَةُ فَأَرْسَلَنَا رَبُّكِ إِلَيْكِ وَ نَحْنُ أَخَوَاتُكِ أَنَا سَارَةُ وَ هَذِهِ آسِيَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ وَ هِيَ رَفِيقَتُكِ فِي الْجَنَّةِ وَ هَذِهِ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ وَ هَذِهِ كُلْثُومُ أُخْتُ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ بَعَثَنَا اللَّهُ إِلَيْكِ لِنَلِيَ مِنْكِ مَا تَلِي النِّسَاءُ فَجَلَسَتْ وَاحِدَةٌ عَنْ يَمِينِهَا وَ أُخْرَى عَنْ يَسَارِهَا وَ الثَّالِثَةُ بَيْنَ يَدَيْهَا وَ الرَّابِعَةُ مِنْ خَلْفِهَا فَوَضَعَتْ فَاطِمَةَ طَاهِرَةً مُطَهَّرَةً ـ هنگامي که موقع ولادت حضرت زهرا(س) شد، حضرت خديجه(س) دنبال زنان قريش و بنى هاشم فرستاد كه از من چون زنان ديگر پذيرائى كنيد. جوابش دادند كه در تزويج با محمد، يتيم فقير ابى‌طالب با ما مخالفت کردي و ما نيائيم و از تو پذيرائي نكنيم. خديجه از اين جواب اندوهناك شد و در اين ميان چهار زن گندم‌گون بلند بالا مانند زنان بنى هاشم بر او وارد شدند و از آنها در هراس شد، يكى از آنها گفت: اي خديجه غم مخور كه ما فرستادگان پروردگاريم نزد تو و خواهران توئيم. من ساره‏ام و اين آسيه دختر مزاحم كه رفيق توست در بهشت و اين مريم دختر عمران و اين كلثوم خواهر موسي بن عمران است؛ خدا ما را فرستاده كه مانند زنان، از‌ تو پذيرائي كنيم؛ يكي سمت راستش نشست، يكي سمت چپش و سوّمي برابرش و چهارمي پشت سرش و فاطمه پاك و پاكيزه متولّد شد.»

[10]. مائده / 115-114: (قالَ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَيْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَكُونُ لَنا عيداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آيَةً مِنْكَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقينَ، قالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُها عَلَيْكُمْ) ـ «عيسى بن مريم گفت: خداوندا! پروردگار! براى ما از آسمان مائده‏اى بفرست كه هم عيدى براى اولين و آخرين ما و هم حجّت و نشانه‏اى از تو باشد، و به ما روزى بخش كه تو بهترين روزى دهندگانى. خداوند گفت: من آن را بر شما خواهم فرستاد.»

[11]. بقره‌ / ‌57: (وَ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوي‏ كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُم)ـ «و منّ و سلوى بر شما نازل كرديم [و گفتيم:] از پاكيزه‏هاى آنچه روزيتان كرده‏ايم بخوريد.»

[12]. در زادروز ولادت حضرت زهرا(س) اختلاف زيادي وجود ندارد و قريب به اتّفاق شيعان معتقد هستند که حضرت زهرا(س) در بيستم جمادي الثّاني به دنيا آمده‌اند. امّا در مورد سال ولادت ايشان، چند نقل مختلف وجود دارد:

الف) بسياري از علماي شيعه ولادت حضرت زهرا(س) را در سال پنجم بعثت دانسته‌اند: شيخ کليني(ره) [ الکافي، ج 1، ص 457]؛ طبري(شيعي)(ره) [ دلائل الامامة، ص 10]؛ شيخ طبرسي(ره) [ اعلام الوري، ص 147]؛ اربلي(ره) [ کشف الغمّه، ج 1، ص 449] و...

ب) اکثر علما و تاريخ‌نگاران اهل سنّت، ولادت حضرت زهرا(س) را پنج سال قبل از بعثت دانسته‌اند: مقاتل الطالبين، ص 30؛ الإصابة، ج ‏8، ص 263؛ سبل ‏الهدى، ج ‏11، ص 37؛ المنتظم، ج ‏2، ص 328 و ...

ج) برخي ديگر از علماء، اعم از شيعه و سنّي، ولادت حضرت فاطمه(س) را در حدود سال اوّل و دوّم هجرت نقل‌کرده‌ا‌ند: مصباح ‏المتهجّد، ص‌ 793؛ المصباح ‌‏للكفعمي، ص 512؛ بحار الانوار، ج 43، ص 8 (به نقل از حدائق الريّاض شيخ مفيد)؛ إقبال ‏الأعمال، ص‌ 623؛ الاستيعاب، ج ‏4، ص 1893؛  المستدرک علي الصحيحين، ج 3، ص 161؛دلائل ‏النبوّة، ج‏2، ص 71؛ ذخائر العقبي، ص 26 و ...