من و همسرم ساكن خارج از كشور هستيم و هميشه سعي مي‌كنيم طوري زندگي كنيم كه بتوانيم با عنايت خدا و امام زمان«عج» به مقامات عالي معنوي برسيم. مسئله‌اي كه مورد بحث ماست اينكه من اعتقاد دارم بايد از دوستان بي‌بند و بار و تارك نماز دور شويم، ولي همسرم نظر بر اين دارد كه نبايد از دوستان و آشنايان دوري كنيم و حتي اگر دوستي تارك الصلاة داشته باشیم نبايد با او قطع رابطه كنیم. لطفاً نظر خود را در این زمینه بیان فرمائید.

تأثیر منفی این گونه افراد بر شما و زندگی شما غیر قابل انکار است و تا آنجا که می‌توانید باید از رفت و آمد و نشست و برخاست با آنان بپرهیزید و اگر چاره‌ای ندارید، مراقب باشید در رفت و آمدها با گناه آنان همراه نشوید و یکی از آنها محسوب نگردید.

من کاهل نماز هستم، بعضی مواقع می‌خوانم و بعضی مواقع نمی‌خوانم. از معظم‌له می‌خواستم نصیحتی بفرمائید. چه کنم که بتوانم به اهمیّت نماز پی ببرم؟

نماز، ستون و پایۀ دین است و بدون آن سایر اعمال انسان قبول نمی‌شود. قرآن کریم می‌فرماید: وای بر کسانی که نماز خود را سبک بشمارند، چه رسد به آنکه در خواندن آن کوتاهی کنند.

از این گذشته، نماز، تشکر از خداست و اگر انسان در برابر نعمت‌های ظاهری و باطنی که قابل شمارش نیستند، همین مقدار از خداوند متعال تشکر نکند، آیا نباید خجالت بکشد و از خدا شرم کند؟

بنابراین توصیه می‌شود حتماً به نماز خود اهمیّت بدهید و آن را به طور مرتب و در اوّل وقت و به جماعت بخوانید و از نماز کمک بگیرید تا در دنیا و آخرت، سعادت‌مند و رستگار گردید. ان‌شاء‌الله.

نوشتن آیات قرآن بر سطوح جانبی منابر به طوری که پایین‌تر از نشیمن‌گاه قرار می گیرد چه حکمی دارد؟

خوب نیست و بهتر است نباشد.

جوانی هستم که سه سال است در کشوری اروپایی زندگی می‌کنم. چندوقتی است که احساس می‌کنم مسیرم را در دین و دین‌داری گم کرده‌ام. نمی‌دانم چه کنم؟ من همیشه نماز و قرآن می‌خواندم؛ ولی‌ از يک سال پیش فقط بعضی از وقت‌ها نماز می‌خوانم. چه‌کنم که دوباره قلب من برای به‌جا‌آوردن نماز قوّت بگیرد؟

شما به اين فکر کنيد که در آن کشور غريب، نياز به رفيق داريد و بهترين رفيق براي شما پروردگار مهربان است. خود او در قرآن می‌فرمايد که من از رگ گردن به بندگان نزديک‌ترم. بنابراين شما بايد براي حفظ دين و دنياي خود و مهم‌تر از آن، براي حسن‌عاقب خود، با خدا رفاقت کنيد و راه رفاقت با خداوند متعال، برقراري ارتباط عميق و هميشگي با او، به‌ خصوص از طريق نماز است.

اگر شما به واجبات مخصوصاً نماز اهميّت بدهيد و از گناه اجتناب کنيد، خداوند رفيق شما می‌شود و دست شما را می‌گيرد و در بن‌بست‌ها شما را ياري می‌کند و نمي‌گذارد تنها باشيد؛ چنان‌که در قرآن می‌فرمايد: «مؤمنين به ما حق دارند که آن‌ها را ياري کنيم.»[1]

همچنين به اين فکر کنيد که انسان بي‌نماز يا کسي که در خواندن نماز سستي می‌کند، در آخرت حتماً مؤاخذه می‌‌شود و چون کافر عملي از دنيا می‌‌رود، عذاب خواهد شد و عاقبت سختي در انتظار او است.

1. الروم :47.

بعد از پايان نماز بهتر است اوّل تسبيحات حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» گفته شود يا آيۀ «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليما» خوانده شود؟

‌بلافاصله بعد از اتمام نماز، خواندن تسبیحات حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» بسیار فضیلت دارد؛ امّا تأخیر آن به اندازۀ خواندن آیۀ شریفه و ذکر صلوات که آن هم بسیار فضیلت دارد یا مواردی از این قبیل، اشکال ندارد و از ثواب آن نمی‌کاهد.

آیا جا گرفتن شخص در مسجد، برای مدت طولانی مثلاً از نماز ظهر تا نماز مغرب معتبر است یا شخص دیگری که برای نماز مغرب به مسجد می‌آید می‌تواند در آن مکان نماز بخواند؟

مي‌تواند.

اينجانب دچار نوعي عارضۀ خشكي پوست(سبوريك درماتيت)هستم به همين دليل دكتر تجويز دارويي به صورت كرم نموده است.حالا نمي‌دانم چه مدت پس از مصرت كرم بايدپوست را براي وضو با صابون بشويم. از طرفي توصيه مي‌شود خيلي كمتر پوستم را با صابون بشويم.

اگر آب براي شما ضرر دارد با تيمّم نماز بخوانيد، نماز شما صحيح است و قضا هم ندارد. و اگر آب براي شما ضرر دارد در تطهير بدن، با نجاست نماز بخوانيد، نماز شما صحيح است و قضا هم ندارد و گفتۀ دکتر در هر دو صورت براي شما کافي است.

آیا تيمّم بر روی سرامیک کف خانه و یا بر روی چوب دارای جلا و یا رنگ شده صحیح است؟

بر روی سرامیک جایز است ولی بر روی چوب مطلقاً جایز نیست.

 آیا مصافحه(دست دادن) پس از اتمام نمازجماعت،بدعت است؟ و شايسته است پس از نماز بلافاصله سجده شكر و سپس تسبيحات حضرت زهرا سلام الله عليها خوانده شود؟ و آیا اينكه در مساجد تعقيبات را از طريق بلندگو مي خوانند مكروه است؟

بدعت نیست و سجده شکر و تسبیحات حضرت زهرا«سلام الله علیها» بسیار خوب است، ولی واجب نیست و تعقیبات را پشت بلندگو خواندن مکروه نیست.

ما در نماز و در عبادات دیگر حواسپرت هستیم. چه کنیم در نماز تمرکز فکر داشته باشیم؟ آیا در نماز فقط به معانی باید توجه داشت یا اینکه باید خود را در محضر خدا ببینیم و به معنا توجه داشته باشیم؟    

بايد براي حضور قلب كه چيز خوبي است و مراتب دارد، مبارزه كنید و از خداوند درخواست كمك نمایید.

سبک شمردن نماز یعنی چه؟ رعایت نکردن چه مواردی قبل، حین و بعد از نماز مصداق سبک شمردن نماز است؟

برخی از مصادیق سبک شمردن نماز عبارتند از:

1- کارهاي دنيا را بدون عذر مقدم بر نماز بدارد.

2- با عجله نماز بخواند.

3- نماز را بدون عذر در مسجد و با جماعت نخواند.

4- بدون عذر تعقيب نداشته باشد.

با عرض سلام و آرزوی موفقیت

بفرمائید که وقت فضیلت نمازهای ظهر و عصر، مغرب و عشاء چه موقع است؟

باسمه تعالی

وقتی ظهر شد وقت فضیلت ظهر و عصر است و تا یک ساعت و نیم وقت فضیلت ظهر است و تمام می شود و تا سه ساعت وقت فضیلت عصر است. و اما نماز مغرب و عشاء، وقتی مغرب شد وقت فضیلت هر دو است تا یک ساعت و نیم از شب و بعد از آن وقت فضیلت نماز مغرب تمام می شود و تا سه ساعت از شب وقت فضیلت نماز عشاء است.

كسي‌ براي‌ ميّتي‌ اجير مي‌شود كه‌ نماز بخواند، آيا گفتن‌ اذان‌ و اقامه‌ لازم‌ است‌؟

اقامه‌ لازم‌ است‌ نه‌ اذان‌.

اگر عبارت‌ «اَشْهَدُ اَن‌ِّ عَليّاً وَلي‌ُّ الله» را در اذان‌ و اقامه‌ به‌ قصد جزئيّت‌ بگويد كار حرامي‌ را انجام‌ داده‌ و اذان‌ و اقامه‌ باطل‌ است‌؟

اذان‌ و اقامه‌ باطل‌ نمي‌شود ولي‌ بايد طبق‌ فتوي‌ عمل‌ شود و در هيچ‌ كاري‌ سرخودي‌ كار نكند.

لفظ‌ «اَشْهَدُ اَن‌ِّ عَلي‌ٌّˆوَلي‌ُ الله» در اذان‌ و اقامه‌، اهل‌ تسنّن‌ مي‌گويند يك‌ بدعت‌ است‌ و در زمان‌ پيغمبر اگر لازم‌ بود گفته‌ مي‌شد و يا حتّي‌ اگر مستحب‌ هم‌ بود باز در همان‌ زمان‌ گفته‌ مي‌شد، پس‌ چرا ما شيعيان‌ اين‌ شهادت‌ را هم‌ به‌ اذان‌ اضافه‌ كرده‌ايم‌؟

گفتن‌ «اَشْهَدُ اَن‌ِّ اَميرَالْمُؤْمنين‌َ عَلياً وَلي‌ُ الله» يك‌ شعار شيعه‌ است‌ و چنانچه‌ ــ(گفتن‌)ــ «صَلِّي‌ اللهُ عَلَيْه‌ وَ آله‌» در اذان‌ و اقامه‌ بعد از ذكر «اَشْهَدُ اَن‌ِّ مُحَمِّداً رَسُول‌ُ الله» مانعي‌ ندارد بلكه‌ حرف‌ زدن‌ در وسط‌ اذان‌ و اقامه‌ مانع‌ ندارد گفتن‌ اين‌ شعار هم‌ مانع‌ ندارد و اگر گفته‌ هم‌ نشود مانعي‌ ندارد.

آيا پخش‌ اذان‌ در سه‌ وقت‌ از بلندگوهاي‌ مساجد چه‌ حكمي‌ دارد؟

جايز است‌ بلكه‌ سزاوار است‌ كه‌ كليه مساجد اين‌ عمل‌ را انجام‌ دهند.

اگر كسي‌ موقع‌ گفتن‌ اذان‌ يا اقامه‌ اشتباه‌ كرد و جمله‌اي‌ را كم‌ يا زياد گفت‌، آيا بايد دوباره‌ اذان‌ يا اقامه‌ را بگويد؟

اشكال‌ ندارد. ــ(همان‌ را ادامه‌ دهد كافي‌ است‌.)ــ

با توجه‌ به‌ اينكه‌ حضرتعالي‌ در رساله عمليه‌ شهادت‌ به‌ ولايت‌ اميرالمؤمنين‌ را واجب‌ مي‌دانيد بفرمائيد اين‌ شهادت‌ در هر يك‌ از اذان‌ و اقامه‌ دو مرتبه‌ واجب‌ است‌ يا يك‌ مرتبه‌ كفايت‌ مي‌كند؟

يك‌ مرتبه‌ كفايت‌ مي‌كند ولي‌ دو مرتبه‌ بهتر است‌.

اگر نمازگزار نيّت‌ خواندن‌ نمازي‌ را بكند، مثلاً نيّت‌ كند كه‌ سه‌ ركعت‌ نماز مغرب‌ مي‌خوانم‌، و نماز را شروع‌ كند، آيا واجب‌ است‌ كه‌ تا آخرين‌ لحظه‌اي‌ كه‌ نماز را مي‌خواند در نظر داشته‌ باشد كه‌ سه‌ ركعت‌ نماز مغرب‌ مي‌خواند يا اينكه‌ همان‌ نيّت‌ اوّل‌ كفايت‌ مي‌كند؟

همان‌ نيّت‌ اوّل‌ كفايت‌ مي‌كند.

من وضوی خود را نمی توانم نگه دارم و باد معده از من خارج می شود. حتی موقعی که برای نمازهاي یومیه وضو می گیرم بلافاصله و یا بین نماز وضويم باطل مي شود. این مسئله مرا خیلی اذیت می کند تا جائی که بعضی اوقات تصمیم می گیریم دیگر نماز نخوانم، چون این مسئله فقط در مورد نمازم است. بعضی اوقات فکر می کنم شیطان این حالت را در من ایجاد می کند که نمی دانم فکرم درست است یا نه؟

باید به فکرتان اعتنا نکنید و اگر واقعیّت هم داشته باشد، وضوی شما باطل نمی شود و نماز هم صحیح است و هیچ اشکال ندارد.