سؤال 2012. آيا درآمد کسب به محض درآمد
متعلّق خمس است يا بايد سال خمسي که در آن درآمد بوده تمام شود يا يک سال از درآمد
بگذرد؟
به محض
درآمد متعلّق خمس است، ولي ائمّۀ طاهرين(سلام‌الله‌علیهم) اجازۀ تأخير داده‌اند که
اگر از درآمد سال چيزي باقي ماند، آنگاه خمس آن را بدهند. اين يکي از تفضّل‌هاي
ائمّۀ‌اطهار(سلام‌الله‌علیهم) است، ولي هنوز هم بسياري از مردم حقّ ائمّۀ‌طاهرين(سلام‌الله‌علیهم)
را نمي‌دهند.
سؤال 2013. گاهی مبلغ حاصل از کار در یک
سال خمسی، در سال بعد به دست انسان مي‌رسد؛ در این صورت، آيا سر سال خمسي باید خمس
آن را بپردازد یا وقتی مبلغ را دریافت می‌‌کند يا در پایان سال بعد؟
بايد سر
سال خمسي، خمس آن را پرداخت کند و در تأخير، نیاز به اجازه است که اگر اجازه داده
شد بايد موقع دريافت فوراً خمس آن را بدهد و نمي‌تواند از مؤونۀ سال بعد آن را به
حساب بياورد.
سؤال 2014. زني درآمدي(هر
چند مختصر) دارد و در خرج کردن آن براي منزل، حساب جداگانه‌اي با شوهر ندارد و
هرچه درمي‌آورند با هم خرج مي‌کنند. اگر آن زن از درآمد خود چيزي اضافه بياورد،
آيا بايد خمس آن را جدا از همسر حساب کند يا ميتواند با شوهر به صورت يکجا حساب
کند؟
ميتواند به هر صورت يکجا حساب کند.
سؤال 2015. در چه صورتي
به پول حاصل از کاسبي خمس تعلّق مي‌گيرد؟
پول حاصل از کاسبي یا هر درآمدي، اگر سال بر
آن بگذرد، خمس دارد.
سؤال 2016. كسى كه مثلاً
ديروز حقوق معوّقۀ چند ماه پيش خود را دريافت كرده و امروز سال خمسى او فرا رسيده
است، با توجّه به اينکه اگر چند ماه پيش حقوق او را پرداخت مي‌کردند به آن نياز
داشت:
اوّلاً: آيا بايد خمس این‌ها را بدهد؟
خمس دارد.
ثانياً: اگر قبلاً به جهت دريافت نکردن حقوق، براي مخارج عادي
زندگي قرضي کرده باشد، بايد اوّل قرض را بپردازد يا خمس؟
اوّل قرض خود را بپردازد و خمس مابقي آن را
بدهد.
سؤال 2017. کسي که مبلغي
در بين سال درآمد دارد و مي‌خواهد آن را سرمايه قرار دهد، آيا بايد همان موقع خمس
آن را بپردازد يا اينکه اگر چند ماهي تا سر سال خمسي وقت دارد ميتواند به تأخير
بيندازد و در آن چند ماه از آن پول استفاده کند؟
ميتواند تا سر سال خمسي صبر کند.
سؤال 2018. اينجانب در زماني که تحت تکفّل
پدرم زندگي مي‌کردم چند روزي به کاري رفتم و مقداري درآمد داشتم. پس از آن مبلغ را
در جايي گذاشتم و فراموش کرده بودم. اکنون پس از چند سال آن پول را عيناً پيدا
کرده‌ام، آيا لازم است خمس آن را بپردازم؟
بايد خمس
آن را فوراً بدهيد.
سؤال 2019. ماهيانه مبلغي را از حقوق اينجانب کسر مي‌کنند و در پايان
دوران سي‌‌سالۀ کار، به صورت يکجا با مقداري سود پرداخت مي‌کنند؛ آيا به‌مجرّد
دريافت اين مبلغ پس از بازنشستگي، بايد خمس آن را پرداخت نمود يا مي‌شود تا سرسال
خمسي صبر کرد؟
ميتواند
تا سر سال خمسي صبر کند و اگر سال خمسي ندارد تا يک سال صبر کند.
سؤال 2020. اینجانب با پولي که خمس آن ادا
شده، کرک و پود و ديگر لوازم قالي را تهيه و اقدام به بافت قالی کردم:
الف) با توجّه به اينکه ممکن
است چند سال طول بکشد تا قالي بافته شود، آيا پس از فروش بايد فوراً خمس آن را
بپردازم؟
پس از
فروش بايد فوراً خمس آن را پرداخت کنید؛ امّا اگر عمدۀ آن در همان سال بافته شده،
اجازه مي‌دهم جزء مؤونه قرار د هید و سر سال، خمس باقيماندۀ آن را بدهید.
ب) آيا مي‌توانم مبلغي که خمس
آن را دادهام و ديگر هزينه‌ها از جمله دستمزد افراد را از آن کم کرده و خمس
مابقي را بدهم؟
آنچه خمس
داده‌اید و آنچه را هزینه کرد‌ه‌اید، مي‌توانید کم کنید.
سؤال 2021. شخصي مقداري پول که خمس آن را
داده و مقداري که خمس آن را نداده، در يک حساب مي‌گذارد و به مرور به آن پول اضافه
مي‌کند يا از آن برداشت مي‌نمايد. اگر در پايان سال مقدار موجودي برابر مقدار پولي
باشد که قبلاً خمس آن را داده، آيا دوباره بايد خمس آن را بپردازد يا خمس ندارد؟
لازم نیست.
سؤال 2022. وقتي به کارمندان بن پرداخت مي‌شود
آن‌ها مي‌توانند براي مواد غذايي از آن استفاده کنند، اگر شخصي تا سر سال خمسي از
بن خود استفاده نکند آيا بايد خمس آن را بدهد؟
اگر جزو
حقوق است، بايد خمس آن داده شود.
سؤال 2023. پدر اينجانب به علّت وجود
مشکلات زياد مثل تصادف ماشين، ازدواج چند پسر و دختر و نظایر آن، بدهي زيادي دارد.
با توجّه به اينکه شغل او بسيار کم‌درآمد است و مي‌داند تا چندين سال بدهکار خواهد
بود و درآمد خود را بايد بابت بدهي بدهد، آيا لازم است سال خمسي براي خود تعيين
کند؟
لازم
نيست.
سؤال 2024. اگر کسی مقدارى پول در بانک داشته باشد که نصف آن از محل
درآمد سال و نصف دیگر از محلی باشد که متعلّق خمس نیست، چنانچه چند روز مانده به سال خمسی مصرفی معادل نصف موجودی بانک برای
او پیش آید و این مبلغ را از بانک دریافت نماید، می‌تواند نیّت کند که مبلغ برداشت
شده همان مبالغ درآمد باشد و مبلغ باقیمانده مبلغی باشد که متعلّق خمس نیست و سر
سال خمسی، خمس مبلغ باقیمانده را پرداخت ننماید؟
ميتواند.
سؤال 2025. شخصى که مقاطعه‌کار است،
مبلغى پول از كسی گرفته تا در مدّت شش ماه براى او كارى انجام دهد و در وسط شش
ماه، سال خمسى او فرا رسيده است. این در حالى است كه مقدارى از پول‌ها نزد او باقى
مانده و مصرف نکرده و کاری که تعهّد آن را داشته نیز هنوز تمام نشده است، آيا به
اين پول خمس تعلّق مى‌گيرد؟
هر مبلغي
که به ازاء آن کار کرده است، خمس دارد.
سؤال 2026. آيا به حقوق جانبازى خمس تعلّق
مى‌گيرد؟
خمس
ندارد، ولي بهتر است خمس آن را بدهد، مخصوصاً اگر وضع مالي او خوب است.
سؤال 2027. آيا انتخاب ابتداي سال خمسي به
اختيار شخص است يا الزاماً بايد از دريافت اوّلين درآمد خود حساب نمايد یا از
ابتدای شروع به کار؟
ابتداي
شروع به کار، ابتداي سال خمسي است، ولي ميتواند تغيير دهد؛ مثلاً اگر مي‌خواهد
اوّل سال خمسي او، اوّل فروردين ماه باشد، بايد درآمدی که از ابتداي شروع به کار
تا اوّل فروردين داشته را حساب کند و اگر آن درآمد موجود است، خمس آن را بدهد و
اينگونه اوّل سال خمسي خود را اوّل فروردين قرار دهد.
سؤال 2028. اينجانب از مهاجرينى هستم كه داخل ايران
زندگى مى‌كنم و خانواده‌اى تحت تكفّل خود دارم، اگر پولى جمع‌آورى كنم به اين اميد كه وقتى به كشور خود
بازگشتم بتوانم براى خود مايحتاج زندگى تأمين كنم، آيا به اين پول خمس تعلّق مى‌گيرد؟
خمس دارد.
سؤال 2029. در محلّي که من کار مي‌کنم، هر
چند ماه مقداري موادّ غذايي مانند برنج و روغن، به کارکنان مي‌دهند؛ اگر موقعي که
اين مواد غذايي را دريافت مي‌کنیم نزديک سال خمسي باشد و تا سر سال باقی بماند،
مشمول خمس مي‌شود يا خير؟
اگر
تفضّلی می‌دهند، خمس ندارد.
سؤال 2030. پرداخت خمس
براي حقوق بگير که ماهيانه مبلغ حقوق خود را دريافت مي‌کند و کاسب که روزانه درآمد
دارد، آيا تفاوتي دارد يا خير؟
تفاوت ندارد.
سؤال 2031 من دانشجو هستم
و خرجم را پدرم می‌دهد. به تازگی درآمدی پیدا کرده‌ام و از طرفی پدرم به شدت زیر
قرض است و خرج ما را به سختی می‌دهد. با این وجود، آیا به درآمد من خمس تعلّق می‌گیرد؟
اگر يک سال بگذرد، خمس
دارد، ولي با حاکم شرع تصالح کند، به او می‌بخشد.
سؤال 2032. کسي که از
چندجا حقوق مي‌گيرد یا چند نوع درآمد دارد، آيا لازم است براي هر دريافت يک سال
خمسی داشته باشد يا ميتواند براي همۀ درآمد خود، يک سال خمسی قرار دهد؟
بايد براي همۀ آن‌ها يک سال معيّن داشته
باشد.
سؤال 2033. کارگري كه
درآمد ناچيزي دارد يا درآمد او كفاف مخارج او را نمى‌دهد، آيا لازم است براي خود سال خمسى قرار دهد؟
لازم نيست.
سؤال 2034. کارمندي که
ابتداي سال خمسي او دوّم آبان ماه است و حقوق هر ماه او، به‌سختی کفاف مخارج ماه
او را مي‌دهد، اگر در يکم آبان ماه حقوق خود را دريافت کند، آيا لازم است فرداي آن
روز خمس آن حقوق را بپردازد؟
خمس دارد و اين افراد مي‌توانند سال خمسي خود
را قبل از گرفتن حقوق قرار بدهند.
سؤال 2035. اينجانب سال خمسى خود را اوّل محرّم قرار
دادهام و فعلاً كه اوّل محرّم شده، مقدارى از
درآمد تبليغى ماه رمضان نزد من مانده است، آيا بايد خمس آن را بدهم؟
بايد خمس آن را بدهيد.
سؤال 2036. يارانه‌‌هايي
که دولت نقداً پرداخت مي‌کند، آيا خمس دارد؟
اگر تا سر
سال چیزی از آن باقی بماند، خمس دارد.
سؤال 2037. کتبي که در
آینده مورد احتیاج طلاّب يا دانشجويان است، آيا سر سال خمسی، مشمول خمس مي‌شود؟
اگر فعلا به‌طور معمول مورد استفاده نیست، خمس
دارد.
سؤال 2038. شخصی یک دوره
کتاب تهيه کرده، ولي در طول سال به همۀ مجلّدات آن‌ها احتياج پيدا نمي‌کند يا نمي‌تواند
همه را بخواند و به طور معمول از برخي مجلّدات آن استفاده مي‌کند. آيا اين کتاب‌ها
خمس دارد؟
خمس ندارد.
سؤال 2039. در صندوق ذخيرۀ فرهنگيان ماهيانه 5 درصد از
حقوق كارمندان كسر مى‌كنند و دولت هم به همين مقدار اضافه مى‌نمايد و اين صندوق
فعّاليّت اقتصادى داشته و سود آن نيز به اين مبلغ افزوده مى‌شود و در پايان مدّت
خدمت، كليۀ پول‌ها و سود چندین ساله را به كارمند مى‌دهند، سؤال اين است كه اصل و
سود پول كسر شده و پولى كه دولت مى‌دهد، خمس دارد؟
سر سال خمسی، خمس دارد.