سؤال 2356. فلسفۀ تشريع
زكات و اهداف آن چيست؟
هدف اصلی پرداخت زکات، رفع فقر از جامعه است.
سؤال 2357. اجبار و خشونت به خرج دادن براي دريافت زکات، آيا صحيح
است؟
در زمان رسول گرامی(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)
با تلطّف، ولی جبراً زکات می‌گرفتند.
سؤال 2358. آيا به جز مواردي که در رساله براي زکات ذکر شده است،
چيز ديگري هم مشمول زکات مي‌شود؟ مثلاً با توجّه به اينکه امروزه کاشت و استفاده
از برنج رواج زيادي پيدا کرده و از طرفي در روايات بر استحباب پرداخت زکات آن
تأکيد شده است، آيا مي‌توان گفت که امروزه پرداخت زکات برنج واجب است؟
زکات فقط به 9 چیز تعلّق می‌گیرد و به مابقی
استفادۀ سال، خمس تعلّق می‌گیرد.
سؤال 2359. آيا حاكم اسلامى مىتواند برخى از متعلّقات يا مصارف
زكات يا مقدار آن را بنابر مصالح جامعه، كم يا زياد نمايد؟
می‌تواند.
سؤال 2360. کسي که زکات نمي‌دهد، آيا پسر او بدون اجازه مي‌تواند
مقدار زکات را از مال او بردارد و به مصرف برساند؟
نمی‌تواند.
سؤال 2361. آيا به جز حدِّ نصاب، شرايط ديگري نيز براي واجب‌‌شدن
زکات وجود دارد؟
در طلا و نقره و شتر و گاو و گوسفند، به جز
حدّ نصاب، بايد يازده ماه نيز مالک آن باشد.
سؤال 2362. آيا ماليات دولتی را مي‌توان به‌‌جاي زکات حساب کرد؟
نمی‌تواند و همچنین به‌جای خمس قرار نمي‌گيرد.
سؤال 2363. در بين موارد مصرف زکات، اولويّت با چه مصارفی است؟
دادن به فقير و نيازمند بهتر است و در بين
فقراء، کسي که فقر او، آبروي او و تقوای او بالاتر باشد.
سؤال 2364. رعيّتي که در زمين کسي کشت مي‌کند، اگر بخواهد زکات آن
محصول را بپردازد، آيا رضايت صاحب مزرعه لازم است؟ اينکه بداند او زکات نمي‌دهد
در حکم تأثيري دارد يا خير؟
اگر زارع، کارگرِ صاحب ملک باشد، صاحب ملک باید
زکات بدهد و اگر کارگرِ کسی نیست، خود باید زکات بدهد.
سؤال 2365. پرداخت زکات از اصل مالي که متعلّق زکات است يا پرداخت
از مال غير آن، فرقي مي‌کند؟ اگر متعلّق زکات فروخته شود و سپس زکات از پول آن
داده شود، چطور؟ آيا بريء‌الذّمّه مي‌شود؟
فرقی ندارد و بریء‌الذّمّه می‌شود.
سؤال 2366. ملاک در فقيربودن شخص و مستحق‌‌بودن
او براي دريافت زکات چيست؟
عرفاً نتواند خود و زن و بچۀ خود را اداره
کند.
سؤال 2367. زراعتي که در زمين غصبي صورت گيرد، آيا باز مشمول زکات
است؟ پرداخت آن بر عهدۀ کيست؟
زکات آن را زارع باید بدهد.
سؤال 2368. شخصي درآمد محصولش بيش از حد ّنصاب است، ولي همان هم
کفاف زندگي او را نمي‌دهد و قرض فراواني دارد، آيا باز هم بايد زکات بپردازد يا مي‌تواند
زکات را براي پرداخت قرض‌هاي خود بردارد؟
باید زکات بدهد و در موارد خاص مي‌تواند به
صورت موردی، اجازه بگيرد.
سؤال 2369. يادآوري زکات به پدر آيا بر عهده فرزند هست يا خير؟ با
توجّه به اينکه مي‌داند پدرش زکات نمي‌دهد؟
با تلطّف و مهربانی بگوید.
سؤال 2370. اگر از ملک يا جنس وقفي چيزي به
دست آيد که مشمول زکات است، مثلاً از زمين وقف شده گندم برداشت کند يا از درخت‌هاي
نخلستان خرما برداشت نمايد:
الف) آيا بايد زکات آن داده شود؟
باید زکات داد.
ب) چه کسي مسئول پرداخت زکات آن است؟
متولّي و کسي که وقف را در اختيار دارد.
سؤال 2371. پرداخت بدهي ميّت به مردم اولويّت دارد يا پرداخت زکات
او؟
فرقی ندارد هر دو در یک ردیف هستند و همچنین
خمس و اگر بدهی او بیش از مال او باشد، باید به نسبت تقسیم شود.
سؤال 2372. ميّتي که زکات خود را پرداخت نکرده است، آيا پرداخت
زکات او بر عهدۀ ورثه است؟ آيا پرداخت بايد به مقدار زکات واجب شده در زمان گذشته
باشد يا به قيمت روز محاسبه شود؟
باید از مال او ادا شود و ملاک محاسبه، قیمت زمان
پرداخت است.
سؤال 2373. اگر شخصي چيزي که مشمول زکات است را
يک سال از کسي قرض کند و يک سال پيش او بماند، مثلاً طلا قرض کند يا گندم و جو،
آيا بايد زکات آن را بدهد؟
در فرض مذکور سکّه زکات دارد، ولی گندم و جو
زکات ندارد.
سؤال 2374. کسي که زکات خود را پرداخت کرده است، آيا برای بار دوّم
نيز بايد مقداري که زکات آن را داده است به حساب آورد يا براي هميشه مانند خمس
معاف از پرداخت زکات مي‌شود؟
به جز غلاّت اربعه، بقيه را باید برای دوّمین
بار به حساب بياورد و زکات بدهد و نظیر خمس نیست.